Zonnepanelen op daken van particulieren en bedrijven zijn razend populair. Dat komt onder meer door de salderingsregeling, waarbij eigenaren van zonnepanelen hun overtollige zonne-energie aan hun energienet mogen leveren. Dat zonnepanelen zonder goede controle kunnen wegwaaien of lekkage en brand veroorzaken, beseffen de meeste eigenaren veel te weinig.

Raymond van der Heide is risicodeskundige bij Interpolis.

Natuurlijk is het een goede ontwikkeling dat zonne-energie in vrij korte tijd zo populair geworden is. Om mij heen zie ik het aantal daken dat ermee uitgerust is, in rap tempo groeien. Dat heeft alles te maken met de goede salderingsregeling die Nederland sinds 2013 kent. Vooral de terugverdientijd die de salderingsregeling in 2015 heeft doen verkorten van 14 jaar naar circa 7 jaar is een belangrijke drijfveer voor particulieren om te investeren.

Als overdag de zon uitbundig schijnt, leveren de panelen meer energie op dan de eigenaar nodig heeft. Wanneer hij dat doorsluist naar het elektriciteitsnet, mag de eigenaar met een kleinverbruikersaansluiting in tijden van bewolking, regen en duisternis een zelfde hoeveelheid energie gratis aan het elektriciteitsnet onttrekken (tot 5000 kilowattuur per jaar) Sterker nog: produceert de paneeleigenaar in totaal meer stroom dan hij verbruikt, dan krijgt hij daarvoor zelfs betaald (overigens wel een stuk minder dan wat u en ik per kilowattuur betalen).

Schaduwzijde

Klinkt goed. Maar al die zonnepanelen hebben ook een schaduwzijde, die veel te weinig bekend is. Als de panelen niet goed bevestigd zijn, en de hele installatie (inclusief omvormer en eventuele accu’s) niet regelmatig door een onafhankelijke specialist gecontroleerd wordt, dan kunnen er nare situaties ontstaan. En ik denk dat we een verhaal zoals dit in Engeland, over tien, vijftien jaar ook in Nederland regelmatig zullen lezen als al die zonne-energie-installaties door slijtage gebreken krijgen.

De plaatsing van zonnepanelen is de eerste risicofactor. Niet ieder dak is er even geschikt voor. Past het paneel niet bij het dak, dan loop je goede kans op lekkage na een tijdje, zeker als er een vracht sneeuw op het dak belandt. Daarnaast moeten de panelen zo geplaatst zijn dat er goede ventilatie mogelijk is (er moet lucht onderdoor kunnen stromen). En ze moeten natuurlijk zo degelijk bevestigd zijn, dat ze windkracht 9 of 10 aankunnen. Ik heb uit de eerste hand gehoord dat zonnepanelen van hoge daken waaiden (maar gelukkig op niemands hoofd belandden).

Onafhankelijke controle

Ik zou de panelen en toebehoren na installatie altijd door een onafhankelijke specialist laten checken. Want door de populariteit van zonne-energie zijn er nogal wat installatiebedrijven in de markt gesprongen, die niet goed weten hoe het moet.

Zo’n onafhankelijke controle beveel ik ná installatie sowieso minimaal eens per drie jaar aan. Zie het als een APK voor je auto. Voor installaties van zonne-energie bestaat helaas geen ‘APK-keuring’, terwijl dat geen slecht idee zou zijn, omdat de technologie tamelijk nieuw is en nog niet ontdaan van alle kinderziektes. De eerste jaren zal het meestal goed gaan, maar daarna lopen de risico’s flink op.

Risico op brand

Het grootste risico op brand (naast een mogelijke ontploffing van een aangesloten accu) vormt de omvormer, of wisselrichter. Dat is het apparaat dat de gelijkspanning van de zonnecollectoren omzet in wisselspanning. Zo’n omvormer moet geïnstalleerd worden op een plaats met voldoende ventilatie, zonder brandbare opslag en in een brandwerend, gescheiden compartiment. Staat hij binnen, zorg dan voor een goede rookmelder.

Zoals gezegd: wie meer zonne-energie produceert dan hij zelf nodig heeft, krijgt daarvoor betaald door het energiebedrijf. Maar de prijs houdt niet over. Daarom slaan steeds meer zonne-energieproducenten hun overtollige zonne-energie op in accu’s. Accu’s zijn gevaarlijke dingen. De accu’s in auto’s zijn door honderd jaar innovatie tegenwoordig redelijk veilig, maar voor nieuwe typen accu’s geldt dat veel minder. Neem de accu’s van de Boeing Dreamliner. Die haalden een paar jaar geleden het nieuws omdat ze regelmatig in de fik vlogen. Ook de accu’s voor zonne-energie zijn nog niet uit de kinderziektefase. Ook hiervoor geldt daarom: laat ze periodiek controleren.

Tips

Kortom, wil je zonnepanelen op het dak van je bedrijf of huis plaatsen, dan is dat natuurlijk een goede zaak. Maar neem wel de volgende tips in acht:

  1. Laat een onafhankelijke specialist een check doen direct na installatie
  2. Plaats een rookmelder in de ruimte van de omvormer (en eventuele accu’s)
  3. Al is het niet verplicht: regel periodiek , bijvoorbeeld eens per drie jaar een ‘APK-keuring’ voor de gehele installatie
  4. (voor leveranciers:) Voorzie de apparatuur van een storings- en onderhoudsmelder
  5. (voor installateurs:) Informeer de klant goed over nut en noodzaak van goed onderhoud. Op die manier borg je de veiligheid, maar ook de toekomst van je eigen bedrijf
  6. Neem in het systeem vlamboogdetectie op, met automatische uitschakeling van betreffende string. Zorg voor signalering, zodat actie kan worden ondernomen. Deze detectie is evt. te combineren met aardlekmonitoring en isolatiebewaking
  7. Overweeg de aanschaf van zogenaamde micro-omvormers of power optimizers, deze reduceren een aantal problemen.

In een reeks bijdragen laat Raymond van der Heide, risico-expert bij Interpolis, bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Business Insider Nederland.